Pomnik Adama Mickiewicza jest jednym z najbardziej znanych w Nowym Sączu. Obecny, stojący przy plantach, to trzeci postument wieszcza. Inny stał od końca XIX wieku w „Jordanówce” niedaleko Dunajca. A pierwszy został odsłonięty pośrodku plant miejskich w grudniu 1898 r. Co stało się z tym postumentem?
Jego dzieje są co najmniej frapujące. W książce Leszka Migrały pt. „Nowy Sącz – przewodnik śladami przeszłości” czytamy: „W 1898 roku na południowym skraju Plant stanął pomnik Adama Mickiewicza dłuta Stanisława Wójcika, usunięty przez okupanta niemieckiego w czasie II wojny światowej”.
Sprawa wydawałaby się oczywista. Niemcy zniszczyli i koniec. Jednak jak się okazuje są inne opowieści na ten temat.
W „Encyklopedii Sądeckiej” pióra śp. Jerzego Leśniaka może przeczytać taką informację: „stanął pośrodku Plant 4 grudnia 1898 roku z okazji 100-lecia urodzin wieszcza. Wykonał go na zlecenie patriotów sądeckich artysta rzeźbiarz Stanisław Wójcik. Monument został w nadgorliwości rozbity przez Polaka, pracownika ówczesnego Zarządu Miejskiego, w pierwszych dniach okupacji niemieckiej”.
Obaj autorzy to wielcy miłośnicy i znawcy sandecjanów. Ich relacje co do dziejów postumentu są tu jednak nieco inne. Jaka jest zatem prawda? Co się stało z pomnikiem Adama Mickiewicza?
Poprosiłem, aby poczekał albo przyszedł do redakcji i wtedy pójdziemy razem do tej piwnicy. Niestety, już więcej się nie pojawił. Czy jego opowieść mogła być prawdziwa? Może stało się jak z pomnikiem Władysława Jagiełły, o czym pisał Jerzy Leśniak w „Nowej Encyklopedii Sądeckiej”: „Posąg pocięty na trzy części ocalił i schował głęboko w piwnicy pracownik KKO Stefan Krajewski. W akcji ratowania pomnika brali udział także: Kazimierz Ciombor, Janina Gałaś, Józef Łazarz, Marian Serkowski, Stanisław Wilczyński, Józef Wątroba, Antoni Lesak i Bronisław Wątroba. Po wojnie pomnik powrócił na swoje miejsce (tuż po wyzwoleniu stał przez kilka dni na rynku sądeckim”. Może ktoś z Czytelników ma na ten temat wiedzę i zechce się nią podzielić? Zapraszamy do kontaktu z redakcją.
A obecny, trzeci pomnik wieszcza? To też niezła historia. W 1961 roku z
„Bez nóg, bez brzucha…o sądeckie ludy
Litości. Dodać mi wzrostu (…)”.
Przeczytaj też inne teksty w „Dobrym Tygodniku Sądeckim” (do pobrania bezpłatnie pod linkiem:
Na zdjęciach
Pomnik A. Mickiewicza z 1898 r. (Fot. www.nowysacz.pl)
Obecny pomnik A. Mickiewicza Fot. J. Cebul
Renowacja pomnika Władysława Jagiełły przez Józefa Steca Fot. Jerzy Cebula